Jeugdverpleegkundige Angela heeft haar spreekuur van tevoren goed voorbereid. Hoe oud zijn de kinderen die vandaag komen? Is dit het eerste kind van de ouders, of zijn er al meerdere kinderen? Waren er de vorige keer bijzonderheden waar we deze keer extra op kunnen letten?
6 maanden oud
Het eerste kindje van vandaag is een wakkere en actieve dame van 6 maanden oud. Angela vraagt eerst aan de moeder hoe het gaat en of ze zelf vragen of zorgen heeft die ze graag wil bespreken. Daarna kijkt Angela hoe de baby is gegroeid. Als kinderen op het consultatiebureau komen, worden ze eerst gewogen en gemeten door de servicemedewerker. De lengte, het gewicht en bij kinderen tot 14 maanden ook de hoofdomtrek, worden in het groeiboekje en in het dossier ingevuld. Zo kan Angela aan de ouders laten zien hoe hun kind is gegroeid aan de hand van de verschillende groeicurves. Deze baby is goed gegroeid. Dat is fijn om te horen!
Vervolgens bespreken ze samen hoe het gaat met de voeding. Eet het kindje goed? Is er al begonnen met fruit en groente, en hoe gaat dat? Angela geeft de moeder een voorbeeldmenu mee voor een baby van 6 maanden oud. Daarop staat aangegeven wat ouders hun kind op deze leeftijd kunnen geven. “Je kunt ook al beginnen met broodkorstjes”, vertelt Angela. “Niet per se omdat ze die voedingsstoffen op deze leeftijd al nodig heeft, maar meer om de mondmotoriek te oefenen.”
Naast de groei en de voeding bespreekt Angela ook hoe het met slapen gaat. Slaapt het kindje goed, zijn er bijzonderheden bij in- en doorslapen? Soms hebben ouders vragen over hoe ze hun baby beter door kunnen laten slapen of hoe ze de borst- of flesvoeding in de nacht kunnen afbouwen.
Nu is het tijd om naar de ontwikkeling van de baby te kijken. Angela luistert naar het hartje, bekijkt of de heupen goed ontwikkelen en of er geen plekjes of irritaties op de huid zijn. Ook bekijkt Angela of de ogen goed reageren. Dat doet ze eerst met een lampje. Af en toe houdt ze haar hand voor één van de ogen. Dat vinden de meeste baby’s een beetje gek. Wat doet die hand ineens voor mijn oog? Na de test met het lampje houdt Angela een klein speelgoeddiertje omhoog. Díe is interessant! Angela beweegt het diertje heen en weer. Volgt de baby het speeltje goed met haar ogen? Angela test ook of het kindje al goed dingen kan pakken. Met links én met rechts.
Sommige dingen hoeft Angela niet te vragen omdat kinderen zelf al laten zien wat ze kunnen. Deze baby hoort ze al verschillende geluidjes maken en ze ziet dat ze met haar handjes en voetjes speelt. Aan het einde vraagt moeder voor de zekerheid: “Hoeft ze geen prik?” “Nee,” zegt Angela, “dat is pas weer bij 11 maanden.” De moeder is zichtbaar opgelucht. Als er verder geen vragen meer zijn, is het tijd om het volgende kind naar binnen te roepen.
14 maanden oud
Het volgende kind is een meisje van 14 maanden oud. Ze komt samen met haar moeder naar binnen gelopen. Met lopen was ze erg vlot. Moeder lacht. “Dat kijkt ze af van haar broer!” Ook bij deze leeftijd laat Angela aan de moeder zien hoe het gaat met de groei en praten ze samen over het slapen en de voeding. Van tevoren hebben de ouders een vragenlijst ingevuld. Angela bekijkt of daar bijzonderheden in staan. “Ik zie dat je niet helemaal tevreden bent over hoe je kind eet,” zegt Angela. De moeder knikt geeft aan dat ze soms niet alles opeet en dat ze daardoor twijfelt of ze wel genoeg binnenkrijgt. Angela stelt de moeder gerust dat kinderen zelf heel goed kunnen aangeven wanneer ze honger hebben en dat variatie in het menu belangrijker is dan de hoeveelheid. Daarnaast geeft ze nog wat tips.
Door het kindje met een doosje blokken te laten spelen, bekijkt Angela hoe het met de ontwikkeling gaat. Doet het kindje de blokjes in en uit de doos met beide handen, speelt ze ‘geven en nemen’?
Nadat Angela de groei en ontwikkeling van het kind heeft onderzocht, is het tijd voor vaccinaties. Op deze leeftijd krijgen kinderen twee vaccinaties. Klik hier voor meer informatie over het Rijksvaccinatieprogramma. Prikken zijn nooit leuk, maar na een paar tranen is het vaak gauw weer over.
Bijna 4 jaar oud
Het volgende kind staat al klaar: een jongen van bijna vier jaar oud. “Weet je wat er gaat gebeuren als je straks vier bent?” vraagt Angela. Het jongetje knikt, maar hij vindt het nog een beetje spannend om meteen antwoord te geven. “Dan mag je naar de basisschool, toch? Ben je al eens gaan kijken?” Weer een voorzichtig knikje. Moeder lacht en geeft aan dat hij de school al kent van zijn oudere zus. “Na de kerstvakantie gaan we voor het eerst wennen. Hij is er wel aan toe hoor,” geeft moeder aan. “Dat merk je aan alles.”
Ook nu kijkt Angela naar de groei en bespreekt ze samen met de moeder hoe het gaat met de voeding en het slapen. Ook vraagt ze onder andere hoe het gaat met de spraak- en taalontwikkeling. “Stelt hij al veel vragen, bijvoorbeeld wanneer of waarom?” Moeder knikt. “Ja, die waarom-vragen… die zijn er wel!”
Dan pakt Angela een paar vierkante blokjes. “Ik ga nu iets bouwen,” zegt ze tegen het kind. “Let maar heel goed op, dan kan jij het straks namaken.” Angela zet twee blokjes op een klein afstandje van elkaar. Een derde blokje zet ze daar bovenop. “En nu jij!” Met de tong uit de mond wordt het torentje nagebouwd. Een trotse blik volgt. “Dat heb je goed gedaan!” Dan haalt Angela een kladblok tevoorschijn. “Ik ga nu iets tekenen, maar ik mag nog niet vertellen wat het is,” zegt ze terwijl ze een rondje en een plusteken op het kladblok tekent. Ze legt het kladblok op tafel neer en wijst het rondje aan. “Kan jij dit natekenen?” Het jongetje knikt voorzichtig en pakt het potlood met zijn linkerhand aan. “Merk je vaker dat hij zijn linkerhand gebruikt?” vraagt Angela ondertussen aan de moeder. Ze knikt. “Voor bijna alles.”
Als het kind het rondje en plusteken heeft nagetekend, is het tijd voor de ogentest. Daarvoor krijgt hij een gekke bril op. “Je lijkt wel een piraat!” zegt zijn moeder met een knipoog. Angela wijst verschillende rondjes aan. In elk rondje zit een gaatje. Aan welke kant zit het gaatje? Aan de bovenkant, aan de onderkant of aan de zijkant? Het jongetje krijgt precies zo’n rondje in zijn hand. Zo kan hij het rondje dat Angela aanwijst namaken.
Aan het einde krijgt hij nog een inenting. Moeder vertrouwde Angela aan het begin al toe dat ze niks had verteld. “Anders was hij nooit meegegaan.” Het is even spannend, maar de prik wordt dapper doorstaan. “Wat heb je dat goed gedaan! Dat verdient een diploma,” zegt Angela terwijl ze er eentje uit de kast pakt. Daar gaan zijn ogen weer van glimmen. “Kijk, een spuit!” wijst het jongetje naar één van de plaatjes op het diploma en hij kletst vrolijk verder.
Angela vertelt dat dit de laatste afspraak is op het consultatiebureau. Ze geeft het nieuwe groeiboekje mee voor kinderen in de basisschoolleeftijd en vertelt dat de volgende afspraak in groep twee is. Lees meer over het gezondheidsonderzoek in groep 2.
8 weken oud
Het volgende kindje is een stuk jonger: 8 weken oud. In het eerste jaar kom je wat vaker op het consultatiebureau. De allereerste keer dat je één van onze jeugdverpleegkundigen ziet, is tussen de 10 en 14 dagen na de geboorte. Dan komen we bij je thuis op bezoek om kennis te maken, te vertellen over het CJG en om te bespreken hoe het met jou en je kindje gaat. Als je kind drie weken oud is, kom je voor het eerst naar het consultatiebureau. Deze jongen is inmiddels 8 weken oud en komt al voor de tweede keer. Tijdens de vorige afspraak vertelde zijn vader dat hij heel vaak spuugt. De jeugdarts heeft hem toen advies gegeven om voeding met verdikkingsmiddel te gebruiken. Nu is Angela benieuwd hoe dat gaat. “Het gaat een stuk beter. Ik merk ook dat hij rustiger is als hij de fles heeft gekregen,” vertelt vader. Dat is goed nieuws. Ook bij dit kindje wordt de groei bekeken en bespreekt Angela hoe het met de gezondheid gaat. Heeft de vader nog vragen? Hoe gaat het met slapen? Vader vertelt dat de baby ’s nachts wat vaker wakker is. “In het begin heeft hij ons echt verwend, hij sliep zo snel door. Maar dat is nu voorbij! ’s Nachts is het feest.”
Na nog een paar vragen controleert Angela de gezondheid van de baby. Ze legt hem bijvoorbeeld even op zijn buik. “Doe je dat thuis ook?” vraagt ze. De vader wil antwoord geven, maar Angela kan het al aan de baby zien. “Ik zie al dat hij zijn hoofdje goed omhoog houdt. Zie je zijn ellebogen? Die houdt hij al heel mooi onder zijn schouders. Dat betekent dat hij al wat sterker is geworden.”
Aan het einde van de afspraak krijgt de baby zijn eerste vaccinaties. Dat zorgt even voor tranen. Maar zodra papa hem weer heeft opgepakt, is het verdriet snel voorbij.
Hierna komen er nog een paar baby’s van 6 maanden oud, een kindje van 9 maanden, 3 jaar en als laatste nog een kind van 4. Dan is het spreekuur voorbij! De schoonmaakster komt binnen en Angela heeft tijd om even te lunchen en alle informatie netjes in het dossier in te vullen.